Broeders en
zusters in Christus
We zitten tussen
Hemelvaart en Pinksteren in. De leerlingen hebben afscheid moeten nemen van de
Heer en wachten nog op de Heilige Geest. Het is een beetje als de Kerk in onze
dagen: het is tussentijd. De
Volkskerk die er vroeger was, toen bijna iedereen nog naar de kerk ging is
voorbij, daar hebben we echt al afscheid van genomen, maar het nieuwe is nog
niet aangekomen, dat moeten we nog afwachten: hoe dat er uit gaat zien.
De apostelen
gaan dan naar de Bovenzaal. En wachten daar; niet op een passieve manier maar
volhardend in gebed, met alle mensen die Jezus van dichtbij hebben meegemaakt,
de vrouwen en Maria en de andere leerlingen. Afwachtend op wat komen gaat.
De plaats
waar ze wachten heeft diepe betekenis. De bovenzaal is de plaats waar ze
avondmaal gevierd hebben met Jezus. Wij zouden zeggen: in de kerk, waar ze
samen eucharistie gevierd hebben. Ze blijven op de plaats waar Jezus zichzelf
gegeven heeft in brood en wijn. Ze gaan niet opeens ergens anders heen, ze
blijven trouw aan het verhaal.
Ik denk uit
dit afwachten, dit jezelf gereed maken voor de Geest, een paar lessen te
trekken zijn:
Allereerst: iets nieuws kan alleen maar ontstaan op het fundament dat je al hebt. Aan iets
nieuws beginnen wat daar los van staat is tot mislukken gedoemd. Hoeveel
verandering je ook doormaakt, in al die verandering moet je authentiek blijven –
anders ben je jezelf niet meer. Door
alle jaren en tijden moet je die rode draad van je verhaal blijven vasthouden:
wie dat niet meer doet raakt de draad van
het verhaal kwijt.
Ten tweede:
zelfs als je niet weet hoe de toekomst er precies uit ziet, is het ook niet
iets waar je volledig vreemd tegenover staat. Jezus heeft gesproken over de
Heilige Geest, hij noemt hem al voor zijn Hemelvaart de Voorspreker (advocaat,
zouden wij tegenwoordig zeggen) en de Trooster. Zelfs als de leerlingen niet
helemaal weten wat dat betekent hebben ze in ieder geval al wel een paar
aanwijzingen gekregen.
Zo is het
ook voor ons: als wij willen weten wat de toekomst brengt moeten we de woorden
van Jezus lezen, er is altijd wel een woord dat ons zal aanspreken, waarvan we
voelen: dít gaat over mij – al weet je misschien nog niet helemaal wat dat ten
diepste betekent. Daar mogen we mee verder gaan.
Ten derde:
verandering is voor iedereen, het is niet alleen maar voor de apostelen, de
mannen die door de Heer geroepen waren om de kerk te besturen en Christus te
vieren met brood en wijn maar voor iedereen. Maria en de vrouwen voorop. Nog
niet zo lang geleden wilden de apostelen niet luisteren naar wat de vrouwen te
zeggen hadden, toen ze zeiden dat Jezus was verrezen. Nu weten ze beter.
Samen met de
vrouwen en de broeders die met Jezus meegetrokken is zijn ze nu bij elkaar. De
ervaring van Pinksteren gaat iedereen aan. De Kerk kent geen geheime leer, die alleen voor ingewijden is. Dat was ook iets
radicaals, iets nieuws.
De Farizeeën
waren bijvoorbeeld op zichzelf genomen maar een kleine groep van hele geleerde
mensen, die neerkeken op anderen. De sadduceeën waren nog veel kleiner, die
waren de baas in de tempel en wisten heel veel over Griekse filosofie, dat is
natuurlijk prima, maar niet als je dat misbruikt om andere mensen niet meer
serieus te nemen.
En in het
heidendom kende men dat helemaal niet, een geloof voor alle mensen. Vrijwel
alle religies in het Romeinse Rijk waren groepen met een geheime leer, Mysteriegodsdiensten,
waarin je ingewijd moest worden. De gewone mensen moesten maar een kaarsje
branden bij Zeus, maar van een dieper religieus leven werden de meeste mensen
uitgesloten.
Ook dat is
iets wat de Geest gaat veranderen. Iedereen, elk mens op Aarde wordt nu
geroepen om de belofte die sinds de schepping geldt in te lossen. Wij zijn
allemaal geschapen door God naar zijn beeld en gelijkenis, God is zelfs mens
geworden in Jezus Christus, en de Geest zal ons helpen om ons naar dat inzicht
te leven, zodat wij onszelf met God kunnen verenigen.
Dat klinkt
haast onvoorstelbaar, maar toch is het zo.
Vandaag
mogen wij dus ook samenkomen, om net als de apostelen het Brood te breken. In
afwachting van onze vervulling met de Heilige Geest op het Pinksterfeest.
Amen.