Vreugde om het Woord

Uit het boek Nehemia.
In die dagen bracht de priester Ezra, het boek van de wet
voor de vergadering
van mannen en vrouwen
en van allen die de voorlezing konden volgen.
Het was de eerste dag van de zevende maand
Vanaf de dageraad tot de middag las Ezra voor uit het boek
op het plein voor de Waterpoort
ten aanhoren van mannen en vrouwen
en van allen die het konden volgen.
Het volk luisterde aandachtig
naar de voorlezing van het wetboek.
Ezra, de schriftgeleerde, ging op een houten verhoog staan
dat voor die gelegenheid opgeslagen was.
Ten aanschouwe van heel het volk,
hij stak immers boven allen uit,
opende Ezra het boek.
Op dat ogenblik gingen allen staan.
Ezra prees de heer, de grote God,
en heel het volk antwoordde: “Amen, amen!”
De Levieten staken hun handen omhoog, zij bogen het hoofd
en zij aanbaden de Heer
met het gezicht tegen de grond.
Zij lazen uit het boek van Gods wet,
legden het uit en verklaarden de betekenis,
zodat allen de lezing verstonden.
Vervolgens zeiden Nehemia, de landvoogd,
Ezra de priester en schriftgeleerde
en de levieten die de uitleg gaven tot heel het volk:
“Deze dag is aan de Heer, uw God, gewijd.
Gij moogt dus niet treurig zijn en niet wenen.”
Het hele volk was namelijk in tranen uitgebarsten
toen het de woorden van de wet hoorde.
En ze zeiden hun:
“Komt, gaat lekker eten en drinkt er zoete wijn bij
en deelt ervan mee aan wie niets heeft,
want deze dag is aan onze Heer gewijd.

Weest niet bedroefd, maar de vreugde die de Heer u schenkt zij uw kracht.” 

Beste vrienden

We leven in een wereld die gevuld is met woorden. We worden de hele dag bestookt met nieuwsberichten, toespraken, persconferenties, reclames op de televisie en dingen die mensen zeggen op sociale media. En op zondag krijgt u dan, als kers op de taart, ook nog een preek.

Het zou u zomaar kunnen doen duizelen.

Dat is niks nieuws. Ik las een tijdje geleden een stuk van een wijze man uit de negentiende eeuw en die beklaagde zich daar ook al over. “Vroeger” zei hij “hadden mensen nog tijd om na te denken over wat echt belangrijk is. Maar tegenwoordig zit iedereen met zijn hoofd in de krant, en gaat het de hele dag alleen maar daarover.”

Het is dus niet iets van de afgelopen tijd!

Vandaag vieren we de Zondag van het Woord van God. Een bijzondere zondag dus.  Niet alle woorden zijn hetzelfde. Het éne is belangrijker dan het andere. Sommige gaan zomaar voorbij en anderen grijpen je vast of gaan in je hart leven.  De woorden van God zouden zulke woorden moeten zijn.  Geen woorden die voorbijwaaien maar woorden die blijven. Eerst ongemerkt als mosterdzaden in de grond maar na verloop van tijd als grote bomen waaronder je kunt schuilen.

Er is heel veel te zeggen over het Woord van God, over de woorden van de Bijbel. De woorden die we op zondag horen of op andere momenten in ons leven. Ik wil kort drie dingen zeggen over wat Gods Woord ánders maakt en wat ze voor ons kunnen betekenen.

In het evangelie, vinden we Jezus in de Synagoge. Hij leest voor uit het Woord van God en zegt: dit woord gaat in vervulling. Dat zijn belangrijke woorden, dat kun je niet van alle woorden zeggen: dat ze in vervulling gaan. Het betekent meer dan dat er een voorspelling uitkomt. Als Gerrit Hiemstra zegt dat het morgen gaat regenen (dan is er natuurlijk een goede kans dat dat waar is) dan zeggen we nog niet de woorden van Gerrit Hiemstra zijn in vervulling gekomen. Dan moet er nog meer gebeuren.

Een woord komt in vervulling wanneer je het waar maakt wat je zegt. En wat je zegt moet heel belangrijk zijn. Als je op je huwelijksdag zegt dat je je leven wilt delen met je echtgenoot of echtgenote en elkaar in liefde altijd trouw zal zijn, dan mogen die woorden je hele leven lang in vervulling gaan. Die woorden zijn geen weerbericht, of een opiniepeiling of een ingezonden brief, maar een opdracht die je aangaat om de liefde waar te maken.

Zo is het met het woord van God. Het is een woord dat ook een opdracht is om de liefde waar te maken. Dat is één.

Maar als je daarover nadenkt, dan is het nogal wat. Die opdracht is enorm. Een priestervriend van mij zei eens: “als ik van te voren had geweten wat er allemaal op me te wachten stond, hoe mijn ja-woord op de beloftes van de wijding allemaal met zich mee zouden brengen, dan weet ik niet of ik het had gedurfd”.  En misschien werkt het in het huwelijk ook wel zo. Dat je soms denkt: het is maar goed dat je het van te voren niet allemaal weet, want de moed zou je in de schoenen zinken. Hoe mooi en waardevol het allemaal ook is.

Dat gevoel overvalt de mensen in de eerste lezing. Voor het eerst in lange tijd horen ze de woorden van de Wet van God, wat er eigenlijk van hen gevraagd wordt, en de schrik slaat ze om het hart. Hoe moet je dat allemaal gaan doen?

Het woord van God moet in vervulling gaan, maar dat maakt het ook confronterend. Als je je niet geconfronteerd voelt door Gods Woord, door Gods trouw, door Gods liefde en daarmee Gods opdracht. Dan zou er wat mis zijn.

Maar we mogen niet in die confrontatie blijven hangen. We mogen ons niet geschrokken terugtrekken en zeggen die opdracht is te groot. We staan er immers niet alleen voor. Het moet niet allemaal uit onszelf komen – als dat zo was dan was er geen hoop voor ons. Geen enkel mens kan dit woord op zichzelf waarmaken. Dat besef schrikt ons op. Dat is twee. 

God zelf staat er voor in dat het Woord tot leven komt in ons, Jezus zelf is het Woord dat tot ons komt en zich voor ons en met ons verwerkelijkt. Hij doet dat nooit helemaal alleen, wij mogen daarbij helpen. Zo komt het Woord in ons tot leven. God maakt het waar, en wij doen mee.

Ezra de priester zegt dan ook tot het volk dat, ook al voelen ze zich overweldigd, niet bedroefd moeten voelen. De dag dat het Woord van God wordt gedeeld is geen dag als andere dagen, het is een feestdag! Daar hoort lekker eten en drinken bij – en samenzijn. Want lekker eten en drinken doe je in de Bijbel nooit op je eigen kamertje: dat doe je met iedereen samen: ook met wie niks heeft, want er moet vreugde zijn voor iedereen. Dat is drie. 

Samenvattend: Gods Woord is niet één van al die woorden die we de hele dag horen, lezen en spreken. Het is een bijzonder woord, het is het woord van de Liefde die om vervulling vraagt. Die vervuld moet worden. Dat confronteert ons met onze eigen tekortkomingen, met onze angst, onze kleinheid. Het kan ons zelfs ontstellen. Maar we blijven niet in dat gevoel, want de kracht van Gods Woord en de belofte van vervulling schenkt ook ons nieuwe vreugde. 

Mogen we, elke keer als we uitgedaagd worden door Gods woord die vreugde leren zien, die vreugde leren ervaren, zodat we elke dag opnieuw Gods woord in ons leven in vervulling kunnen laten gaan.

Amen.