Leven in het moment

 In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen:
“Weest op uw hoede, weest waakzaam;
want gij weet niet wanneer het ogenblik daar is.
Het is er mee als een man, die in het buitenland vertoeft.
Bij het verlaten van zijn huis
heeft hij aan zijn dienaars het beheer overgedragen, aan ieder zijn taak aangewezen
en de deurwachter bevolen waakzaam te zijn.
Weest dus waakzaam,
want gij weet niet wanneer de heer des huizes komt, ‘s avonds laat of midden in de nacht,
bij het hanengekraai of ‘s morgens vroeg.
Als hij onverwachts komt
laat hij u dan niet slapend vinden.
En wat Ik tot u zeg, zeg Ik tot allen:
weest waakzaam!”

Broeders en zusters

Ik weet niet of u er ook last van heeft, waarschijnlijk niet. Maar ik ben een verschrikkelijke uitsteller. "Waarom vandaag doen waar we morgen ook nog wel een gaatje voor hebben", dat zit toch wel een beetje in mijn karakter. En natuurlijk zijn er ook wel redenen voor te vinden waarom dat zo aantrekkelijk is om dat te denken!

We zijn allemaal hartstikke druk met van alles en nog wat, en als we niet druk zijn, dan maken we ons wel druk over van alles en nog wat. Om wat er in de krant staat, over het coronavirus of de politiek of over ons werk. Hoe moeten we toch alles afkrijgen voor de Kerst begint?

We zijn druk, we maken ons nog drukker – en dan is het makkelijk om te denken: dit, dat, zus en zo, dat doen we later wel.

Maar u weet hoe dat afloopt. En ik eigenlijk ook wel. Op het laatste moment moeten we dan dubbel zo veel doen als normaal! En dat is dubbel zo vervelend!

Misschien leren we het ooit eens af. Als we ons bewust zijn van onze imperfecties, dan is het al heel wat!

We kunnen op veel manieren in ons leven omgaan met tijd – de tijd die we hebben om iets te doen, de tijd die we kunnen inzetten voor anderen om ons heen, tijd die we aan God kunnen geven, ik denk dat we dat allemaal wel zien.

En als je het moeilijk vindt om al die dingen goed in te plannen, dan zijn daar cursussen voor. Tijdmanagement. Hartstikke nuttig is dat. Dat krijg je ook op het seminarie. (Één seminarist zei heel serieus dat hij geen tijd had om die cursus te doen!)

In de Bijbel zijn er verschillende woorden voor tijd. Ik ga u niet vervelen met wat er  precies in het Grieks staat, maar er zijn gewoonlijk twee woorden voor “tijd” en die betekenen hele verschillende dingen. En dat is ook belangrijk voor ons.  Het eerste woord betekent ongeveer hetzelfde als ons begrip “tijd”, datgene wat op de klok staat en waarvan je er 24 uur van hebt in een dag, en 7 dagen van in een week. Tijd die altijd weer op nieuw begint in uren, dagen, weken, maanden, jaren.

En omdat er – hopen we toch – altijd wel een nieuwe dag in het verschiet ligt, is het makkelijk om te denken: dít of dát kan morgen ook wel. Dát soort tijd.

Maar het tweede woord voor tijd wijst naar heel wat anders. En dat is het woord dat gebruikt wordt in deze lezing uit het Evangelie, de tijd dat de Heer terugkomt van zijn verre reis. Dat kun je misschien het beste vertalen met “het juiste moment”. Er is niet echt een apart woord voor in het Nederlands, maar je kan wel uitleggen wat er mee bedoeld wordt.

Het is het moment waarop je een belangrijk besluit neemt over de toekomst, over je studie of beroep of relatie – en waarvan je alleen als je terugkijkt kan zeggen “dat was precies het goede moment”.

Of als je precies weet wanneer je iets fijns tegen iemand moet zeggen of een ander een arm om de schouder moet leggen. Precies dát moment.

Of het moment waarop je realiseert dat je leven heel erg veranderd is, en je niet meer precies  hetzelfde kan doen wat je altijd deed. Dat je veranderingen moet maken in je leven omdat je een nieuwe levensfase in moet gaan. Niet vasthouden, maar loslaten en een andere fase van je leven binnengaan. Dát moment.

Dat moment kun je niet uitstellen. Het is net als Kerst: het komt wanneer het komt. Het verschil met Kerst is natuurlijk ook overduidelijk: van Kerst weten we wanneer het valt, maar de grote levensmomenten staan niet op voorhand in je agenda. Die moet je leren herkennen.

Je kan zo`n moment niet forceren, ze kunnen niet te vroeg komen, ze komen pas als je er klaar voor zou moeten zijn. Niet eerder.

Maar als je niet oplet, niet openstaat voor verandering, voor vernieuwing, als je alles altijd hetzelfde wil hebben zoals het nú is, dan zou zo`n moment ongemerkt voorbij kunnen gaan. Je ziet het niet eens. Maar uiteindelijk zou je dan ook vastlopen, verkrampen. Want je herkent het moment niet, het juiste moment, om een nieuwe weg in te slaan. Je moet dus wakker blijven, natuurlijk niet letterlijk, want goed slapen is gezond, maar figuurlijk. Wakker blijven in je leven. De tekenen van de tijd leren verstaan.

Want als zo`n moment komt en je ziet het dan móet je er ook wat mee, dan moet je het grijpen: je kan niet zeggen: wat aardig zo`n moment, maar ik heb nu wat anders te doen. Ik kom morgen wel weer even langs en dan kijk ik wel wanneer ik hier ruimte voor maak in mijn agenda.

Nee, deze momenten zijn wezenlijk voor ons leven: ze maken ons leven, ze zijn één van de manieren waarop God ons iets laat zien of wil laten doen. We moeten niet denken: ik kijk wel hoe ik ze in mijn leven pas. Eerder omgekeerd: ons leven moet in die momenten passen! Zo belangrijk zijn ze!

Gelukkig is waakzaamheid iets waarin je je kan oefenen, wat we kunnen leren. Daar is helaas geen cursus voor. Momentmanagement.. Nee, dat is er niet. Maar we kunnen ons er wel in oefenen. Leren zien. Leren opletten. Bewust leren leven.

Daar zijn ook aparte tijden voor zoals deze weken van de Advent. 

Op weg naar Kerst letten we bijvoorbeeld extra op het Licht. We kunnen niet alles om ons heen duister laten zijn. En er ís Licht, het komt. Niets kan het tegenhouden! Maar het licht moet worden ontmoet en verwelkomd, door alle mensen die op het Licht wachten, die naar Hem uitzien. Die zich oefenen in die waakzaamheid. Leven in het moment dat Hij komt.

Amen.