Opdracht en Kracht

Broeders en zusters, beste mensen thuis. 

Een tijdje geleden kreeg ik een stembiljet in de bus. Een stembiljet voor de priesterraad. Dat is een raad die advies geeft aan de bisschop als hij moeilijke keuzes moet maken.

Bij dat stembiljet zat een overzicht van zo`n beetje álle priesters die in het bisdom werken. Als je dan die lijst doorloopt, naam voor naam, is één ding heel erg duidelijk: de katholieke kerk in dit bisdom is écht een wereldkerk! Er zijn hier priesters uit alle continenten. Uit Europa, Nederland, of andere Europese landen. Uit Amerika, Afrika, Azië, en er is zelfs een priester uit Nieuw-Zeeland! Dit zijn priesters van het bisdom, die hier lange tijd zijn, en ook missionarissen die hier een aantal jaren werken voor ze weer verder trekken, naar steeds andere landen.  

En niet alleen priesters komen overal vandaan! Als we om ons heen kijken zien we ook dat katholieke  gelovigen steeds vaker een internationale achtergrond hebben. Nederlandse gelovigen zitten binnenkort weer naast parochianen uit Italië, Polen of Vietnam. En als je daar over nadenkt kun je zien hoe bijzonder dat is.

Zeker in een tijd waarin mensen steeds meer langs elkaar heen leven, steeds vaker alleen contact hebben met mensen met dezelfde economische achtergrond, of onderwijsniveau. En wat een belangrijk getuigenis in een wereld waarin mensen tegen elkaar worden opgezet en afgerekend op hun afkomst, leeftijd, taal, huidskleur, en economische status.

Het feest van Pinksteren draait om zo`n getuigenis. De Heilige Geest vervult de leerlingen van Jezus en geeft hen de kracht om alle talen te spreken en te verstaan. Dan moeten we niet alleen maar denken aan Nederlands en Engels en Spaans. Maar ook de talen van het hart. De taal van de vreugde voor gelukkige mensen, maar ook de taal van verdriet als het leven tegen zit. De taal van geloof, de taal van de waarheid die in ons leeft, en ook de taal van nabijheid voor wie eenzaam is, en zich geïsoleerd voelt. En de taal van hoop in tijden waarin het leven moeilijk is. 

Deze opdracht die de leerlingen van Jezus vergezelt kent natuurlijk ook zijn beperking. Het spreken van al die talen is ook een leren spreken van al die talen. En zoals dat gaat wanneer je een nieuwe taal leert: dat duurt een hele tijd, en later - hoe goed je ook de grammatica kent en hoe groot je  woordenschat ook wordt - het kan altijd nog wat beter. 

Elk jaar kun je weer nieuwe vorderingen maken in al die talen. En daar gaat het om. De Geest vervult de leerlingen en de Geest geeft daarmee zowel een opdracht en kracht aan de leerlingen. Om die talen steeds vloeiender te leren spreken.

De Geest die kracht geeft maakt ook ruimte voor nieuwe wegen in een nieuwe tijd. Elke keer als we een verandering doormaken hebben we de Geest nodig om die bocht te kunnen nemen. Net zoals talen veranderen - er komen steeds nieuwe woorden en uitdrukkingen bij! - zo verandert ook onze tijd.

En vandaag, deze Pinksterzondag, we staan op de drempel van een nieuw tijdperk: Mgr. Punt, onze bisschop mag na bijna 22 jaar leiding te hebben gegeven aan het Bisdom Haarlem-Amsterdam, van paus Franciscus met emeritaat gaan. Mgr. Hendriks volgt hem morgen officieel op. Om 12:00 kunt u op de website van de kathedraal – via “Kathedraal TV” naar de speciale mis kijken waarin Mgr. Hendriks de bisschopszetel in zal nemen. Zeer aanbevolen.  Om 15:00 is dan een persconferentie waarop ook de nieuwe legerbisschop bekend zal worden gemaakt.

Hoe dan ook, de komende tijd wordt ook weer spannend. Hoe zal het allemaal gaan met ons bisdom, onze kerk in Noord-Holland en Zuid-Flevoland? We gaan het meemaken. 

Maar niet voordat we gebeden tot de Heilige Geest, dat hij onze nieuwe bisschop Jan en ook onszelf de kracht geeft om Zijn opdracht waar te kunnen maken: om ons de kracht te geven te getuigen van de waarheid in alle talen van het hart. 

Kom, Heilige Geest,
vervul de harten van uw gelovigen
en ontsteek in hen het vuur van uw liefde.
Zend uw Geest uit en alles zal herschapen worden.
- En Gij zult het aanschijn van de aarde vernieuwen.

Amen.

Geen Cruiseschip Maar Veldhospitaal

Evangelie (Joh. 17,1-11a)

In die tijd sloeg Jezus zijn ogen ten hemel en zei:
“Vader, het uur is gekomen.
Verheerlijk uw Zoon, opdat de Zoon U verheerlijke.
Gij hebt Hem immers macht gegeven over alle mensen
om eeuwig leven te schenken aan allen, die Gij Hem gegeven hebt.
En dit is het eeuwige leven, dat zij U kennen,
de enige ware God en Hem die Gij hebt gezonden: Jezus Christus.
Ik heb U op aarde verheerlijkt
door het werk te volbrengen, dat Gij Mij hebt opgedragen te doen.
Gij, Vader, verheerlijk Mij thans bij Uzelf
en geef Mij de heerlijkheid,
die Ik bij U had eer de wereld bestond.
Ik heb uw Naam geopenbaard aan de mensen,
die Gij Mij uit de wereld gegeven hebt.
U behoorden ze toe;
Mij hebt Gij ze gegeven en zij hebben uw woord onderhouden.
Nu weten zij, dat al wat Gij Mij gegeven hebt, van U komt.
Want de boodschap, die Gij Mij hebt meegedeeld,
heb Ik hun meegedeeld,
en zij hebben ze aangenomen en naar waarheid erkend,
dat Ik van U ben uitgegaan,
en zij hebben geloofd, dat Gij Mij hebt gezonden.
Ik bid voor hen.
Niet voor de wereld bid Ik,
maar voor hen, die Gij Mij gegeven hebt, omdat zij U toebehoren.
Al het mijne is van U en het uwe is van Mij.
Zo ben Ik in hen verheerlijkt.
Ik blijf niet langer in de wereld, zij echter blijven in de wereld,
terwijl Ik naar U toe kom.”

Verkondiging:

Broeders en zusters, beste mensen thuis.

Het evangelie dat we vandaag lezen hoort bij een lange redevoering van Jezus, het is best een moeilijke tekst. Maar het gaat er over dat er twee geesten, we zouden ook kunnen zeggen twee machten of twee principes zijn waar we mee te maken hebben

De geest van eenheid en de geest van verdeeldheid.

De geest van eenheid moet bij de Kerk horen, want dat is de geest van God. De geest van verdeeldheid leeft in de wereld en doet het omgekeerde van wat God wil. Die geest zet mensen tegen elkaar op. Het is de geest die mensen er om bezorgd maakt of ze toch wel precies krijgen, tot op de gram afgemeten, waar we “recht” op zouden hebben. Het is de geest van angst voor anderen, die ook wel eens iets zouden kunnen krijgen wat jij wil hebben. 

Van die verdeeldheid hebben we de afgelopen weken veel kunnen zien, op radio en televisie. Daar waren weer veel mensen met meningen te zien en te horen die zich tekort gedaan voelden, en vooral vonden dat een ánder maar moest inschikken. 

Zo las ik gisteren dat alle veiligheidsmaatregelen onzin waren, zo zei een professor uit Amsterdam, want alleen oude en ongezonde mensen gaan er volgens hem aan dood. En die mensen zijn toch overbodig, want die kosten alleen maar geld. 

Verdeeldheid en egoïsme staan nooit ver van elkaar af, want als je vooral aan jezelf denkt dan zijn anderen maar een last of een bedreiging. Wie zo in het leven staat is een “kind van de wereld”, heeft de geest van de wereld aangenomen. 

U moet niet raar staan te kijken als zulke professors morgen weer iets anders zeggen want wie de geest van verdeeldheid omarmt raakt zelf ook verdeeld. Dan weet je ’s ochtends niet meer wat je ’s avonds in het praatprogramma vinden moet. 

Niks om jaloers op te zijn dus.

Onder de kinderen van het licht, het Volk van God, mag een andere Geest heersen. De Geest van Eenheid. Dat wil niet zeggen dat er nooit verdeeldheid is, maar wel dat als we die bemerken die áltijd pijn doet. Als we geen pijn meer voelen onder verdeeldheid dan zijn we kinderen van de wereld geworden, dus laten we vooral oplettend blijven!

Over de Geest van Eenheid kunnen we een paar dingen zeggen:

1.   De Geest van Eenheid houdt God en de mensen bij elkaar. Door de Heilige Geest kunnen we altijd dicht bij God blijven, kunnen we ontdekken wat zijn wil is voor ons leven. Door de Heilige Geest vinden we toegang tot wat de Bijbel ons wil zeggen en door de Heilige Geest zijn er de werkzame sacramenten van de Kerk die dé manier zijn waarop God zich nu aan de wereld meedeelt. Zonder die Geest van Eenheid zouden we maar verweesd rondlopen. Dan geloof je op maandag zus en op dinsdag zo. Dat biedt geen perspectief. Zo raak je opgesloten in jezelf.

2.   

          De Geest van Eenheid houdt de Kerk bij elkaar. Alle mensen die geraakt zijn door het verhaal van God en de mensen horen bij elkaar. Met al hun verschillen en waar ze ook wonen – of in welke eeuw – we hebben allemaal een band. Er kunnen soms stevige meningsverschillen zijn, maar haat, afkeer en afscheiding – dat heeft geen plaats onder ons. Er kunnen ook geen A- of B- parochianen zijn. Geen mensen waarvan we zeggen “jij bent jong en gezond, jij mag vooraan staan” en “u bent maar oud en ziek en ik heb geen tijd voor u”. Als we merken dat we dat toch doen moeten we ons weer richten op de Heilige Geest, en onze oren sluiten voor die geest van de wereld die toch weer is binnengesiepeld.

3.  

          De Geest van de Eenheid roept ons op om ons in te zetten voor de samenleving, om daar verdeeldheid te beperken en mensen tot eenheid en solidariteit op te roepen. De Kerk getuigt ervan dat álle mensen een onopgeefbare waardigheid hebben die losstaat van je achtergrond, je geloof, je geslacht of je leeftijd. De Kerk moet er op aandringen dat mensen dus ook niet afgeschreven mogen worden, dat verwondt namelijk de waardigheid van mensen.

Het is niet aan de Kerk om kandidaten op te stellen of verkiezingscampagnes te voeren. Maar de Kerk kan ook niet zeggen dat ze niks met de wereld te maken heeft of de wereld maar aan haar lot moet overlaten. Alsof wij als op een soort gezellig religieus cruiseschip naar de overkant kunnen varen, terwijl de landen waar je langsvaart allemaal in brand staan.

Broeders en zusters, wij zijn geen cruiseschip, wij zijn een veldhospitaal. Voor iedereen.

Laten we dus blijven geloven, hopen en liefhebben, dan kunnen we die Geest van Eenheid in ons sterker maken, en als we leven in de Geest van Eenheid worden we zelf ook authentieker, sterker in het geloof, sterker in de omgang met anderen. Dan gaat ook ons leven niet meer om ons eigen ikje draaien maar om iedereen met wie we in verbinding staan. Dan krijgen we kracht om ook in moeilijke tijden trouw te blijven aan onze roeping, om ons te verenigen met God, in de Kerk voor álle mensen.

Amen.

Mededeling

De bisschoppenconferentie in Nederland heeft een nieuw protocol opgesteld waarmee het kerkelijk leven langzaam weer kan worden opgestart.

De nieuwe regels maken het weer mogelijk dat vanaf 1 juni er weer in kleine kring -tot 30 personen – weer missen kunnen worden gevierd, en per 14 juni – Sacramentsdag – kan er weer communie worden uitgereikt. Dit zal nog niet op de ons bekende manier zijn omdat er veel voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen, maar het ís weer mogelijk. Gelukkig.

Als u wilt deelnemen aan een eucharistieviering moet u van te voren contact opnemen met het secretariaat zodat u op de bezoekerslijst kunt worden geplaatst. Dat is helaas tijdelijk nodig.

Het uitreiken van de communie zal er in het begin wat onwennig uitizien. De communie zal worden uitgereikt met een hostietang en met een beschermend schild tussen de priester en de gelovige.

Dat voelt erg ongemakkelijk. Maar het kunnen ontvangen van de Heer onder de gedaante van brood moet belangrijker zijn dan onze gehechtheid aan hoe de dingen tot afgelopen maart gingen.

De pastores en het parochiebestuur hopen op uw medewerking in deze kwetsbare tijd.

Dank u wel.

Ik ben met u alle dagen tot aan het einde van de wereld

evangelie: Mt. 28, 16-20

Mij is alle macht gegeven in de hemel en op aarde.

De Heer zij met u.
En met uw geest.
Uit het heilig evangelie van onze Heer Jezus Christus volgens Matteüs.
Lof zij U, Christus.

In die tijd begaven de elf leerlingen zich naar Galilea,
naar de berg, die Jezus hun aangewezen had.
Toen zij Hem zagen,
wierpen zij zich in aanbidding neer;
sommigen echter twijfelden.
Jezus trad nader en sprak tot hen:
“Mij is alle macht gegeven in de hemel en op aarde.
Gaat dus en maakt alle volkeren tot mijn leerlingen
en doopt hen
in de Naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest
en leert hun te onderhouden alles wat Ik u bevolen heb.
Ziet, Ik ben met u
alle dagen tot aan de voleinding der wereld.”
 

Woord van de Heer.
Wij danken God.

Broeders en zusters en beste mensen thuis.

Ziet, ik ben met U alle dagen tot aan de voleinding van de wereld.

Deze afsluitende woorden van het Evangelie van vandaag zetten me al een paar dagen aan het denken. Vooral in deze dagen van thuiswerken en afwachting. Van een goeddeels stilgevallen maatschappelijk leven. Veel mensen voelen zich eenzaam.

De mens is niet geschapen om alleen te zijn. We leven uit de relaties met de mensen om ons heen. U moet mij maar vergeven als ik zeg: “het nieuwe normaal” is misschien wel nieuw – maar het wordt nooit normaal. De kerk, de samenleving – dat zijn de mensen van bij elkaar , niet de mensen van anderhalve meter.

We moeten ons aan alle veiligheidsregels houden om te voorkomen dat we zelf ziek worden of – erger nog – andere mensen onbedoeld aansteken. Maar het zijn regels voor de huidige noodsituatie – niet een nieuw “normaal”.

Gelukkig is er één die zich niets aantrekt van deze regels, en die dat ook niet hoeft. Jezus Christus is met ons, alle dagen, tot aan de voleinding van de wereld. God is ons dichter nabij dan wij ons kunnen voorstellen. Hij kent ons beter dan wij onszelf kennen. En in het horen van het Woord van God en in het ontvangen van de sacramenten verenigt Christus zichzelf met ons.

Het is dan ook met enige blijdschap dat ik vandaag kan zeggen dat de lange winter waarin de gelovigen niet konden deelnemen aan de liturgie en de communie niet konden ontvangen voorbij gaat. Gisteravond ontvingen alle priesters van het bisdom de nieuwste protocollen die door de bisschoppenconferentie zijn opgesteld.

Deze maken het weer mogelijk dat vanaf 1 juni er weer in kleine kring -tot 30 personen – weer missen kunnen worden gevierd, en per 14 juni – Sacramentsdag – kan er weer communie worden uitgereikt. Dit zal nog niet op de ons bekende manier zijn omdat er veel voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen, maar het ís weer mogelijk. Gelukkig.

Het zal in het begin onwennig zijn, en er een beetje vreemd uitzien. De communie kan worden uitgereikt met een hostietang en met een beschermend schild tussen de priester en de gelovige en het zal nog wel even duren voor dat al die maatregelen in werking zijn. Maar het kunnen ontvangen van de Heer is belangrijker dan onze gehechtheid aan hoe de dingen tot afgelopen maart gingen.

In ons katholieke geloof is Christus aanwezigheid in het sacrament dé meest eminente, nadrukkelijke vorm van Zijn aanwezigheid onder de mensen. We vieren vandaag zijn Hemelvaart, maar Hemelvaart betekent niet dat we nu in een anderhalve lichtjaar maatschappij leven met Jezus Christus, dat Hij nu verheven in de Hemel onbereikbaar ver weg voor ons is.

Hij blijft bij ons, alle dagen, tot aan de voleinding van de wereld. En één van de manieren dat Hij bij ons is, en bij ons wil zijn is door het sacrament, door de heilige Communie.

Laten we dan op deze dag, de dag dat wij vieren dat Jezus ook vanuit de hemel bij ons is uitzien naar die dag, over een paar weken, dat we hem ontvangen kunnen, en volmondig zeggen kunnen: Hij is met ons, alle dagen tot aan de voleinding van de wereld.

Amen.