Geslaagd in het Leven

In die tijd hoorde Johannes in de gevangenis
over de werken van de Christus
en hij liet Hem door zijn leerlingen de vraag stellen:
“Zijt Gij de komende,
of hebben wij een ander te verwachten?”
Jezus antwoordde hun:
“Gaat aan Johannes zeggen wat gij hoort en ziet:
blinden zien en lammen lopen,
melaatsen genezen en doven horen,
doden staan op
en aan armen wordt de Blijde Boodschap verkondigd.
Gelukkig is hij die aan Mij geen aanstoot neemt.”

Toen zij vertrokken waren,
begon Jezus tot de menigte te spreken over Johannes:
“Waar zijt gij in de woestijn naar gaan zien?
Naar een riethalm door de wind bewogen?
Waar zijt gij dan wèl naar gaan zien?
Naar iemand in verfijnde kleding?
Die verfijnde kleding dragen
zijn te vinden in de paleizen der koningen.
Waartoe zijt gij dan uitgetrokken?
Om een profeet te zien?
Inderdaad, zeg Ik u, zelfs meer dan een profeet!
Hij is het over wie geschreven staat:
Zie, Ik zend mijn bode voor U uit,
die de weg voor uw komst zal bereiden.
Voorwaar, Ik zeg U:
Onder hen die uit vrouwen geboren zijn,
is niemand opgestaan die groter is dan Johannes de Doper.
Niettemin is de kleinste in het Rijk der hemelen
groter dan hij.”

Broeders en zusters,

Wanneer ben je geslaagd in het leven? En omgekeerd, is er een moment waarop je kan zeggen dat je inzet, alles waar je je schouders onder gezet hebt, voor niks is geweest?

Het is een vraag waar Johannes de Doper zich mee bezig houdt. We hebben vorige week over hem gelezen – over hoe mensenmassa’s naar hem toe komen om hun zonden te belijden. We lezen dat hij vrijmoedig spreekt tegen allerlei mensen die geloven dat omdat zij het voor het zeggen hebben alles mogen doen waar ze zin in hebben.

Maar nu zit hij in de gevangenis. De laatste waar hij vrijmoedig tegen sprak was de koning, en dat was een vrijmoedigheid teveel. Tegen de tijd dat ons verhaal begint zit hij al lange maanden gevangen.

Zó liepen er nog mensenmassa’s achter hem aan, en zo lijkt hij in één klap niemand meer te zijn.

Het kan verkeren: het éne moment ben je een eenling, een roepende in de woestijn die schreeuwt om recht. Een kleine man. En zo opeens lopen er duizenden mensen met je mee en sta je op de voorpagina van de krant! Wat je te zeggen hebt wordt opgepikt en je wordt geteld onder de groten van het land. Je komt op de lijst van het Jaaroverzicht: de honderd meest invloedrijke  bewoners! En daar sta je dan: op nummer 38. Tussen de directeur van de spoorwegen en de CEO van een grote ziektekostenverzekeraar in.

Maar nog geen half jaar later lijk je alweer vergeten. Er wordt niet meer over je gepraat in de praatprogramma’s. “Deze keer heeft hij te hoog van de toren geblazen”, hoor je de mensen al grinniken. In het volgende jaaroverzicht kom je niet meer terug. Zelfs niet op nummer 100. 

Maar dat is niet het ergste, dat weet Johannes. Het ging hem nooit om zijn ego.

Maar wat moet er nu van zijn boodschap terechtkomen? Hij was gekomen om te verkondigen dat het volk bevrijd zou worden door een Koning die gaat komen. Hij hoort allemaal verhalen over Jezus.  De vreemdste verhalen doen de ronde!

Zou hij het zijn?

Als de vrienden van Johannes bij Jezus komen geeft Jezus ze een boodschap mee: vertel maar wat hier gebeurt. Johannes kan zelf wel invullen wat dat allemaal betekent.

blinden zien en lammen lopen, melaatsen genezen en doven horen, doden staan op en aan armen wordt de Blijde Boodschap verkondigd.

En niet alleen voor de mensen is er een Blijde Boodschap, er is ook een Blijde Boodschap voor Johannes in de gevangenis. Hij weet nu dat het allemaal niet voor niks was. Het maakt niet uit of je roepende in de woestijn bent of op nummer 38 staat in de Lijst van Meest Invloedrijke Inwoners, als wat je doet maar goed is.

Dat is de boodschap van Jezus wanneer hij aan de mensen uitlegt wat het betekent om groot of klein te zijn. Het doet er alles toe wie het is die daarnaar kijkt. Zijn het de mensen die dat bepalen? Of God?  

Wij als mensen leven in een wereld waarin alles steeds verandert. Wie machtig is kan op een dag alles kwijtraken!  En mensen die zo klein en gewoontjes leken worden soms op een schild geheven en zijn opeens “groten”.  

Maar dat is maar onze kleine menselijke blik die mensen zo indeelt: dat meisje daar doet een topopleiding, zij wordt vast groot. En die daar, die  won de verkiezingen, dat is een zeer grote, maar die derde: zijn bedrijf is nu failliet, hij was groot, maar is nu weer klein. En die vierde heeft alleen maar ambachtsschool en een eenvoudige baan, die is zo klein – daar hoeven we niet eens naar om te kijken, of zelfs over na te denken.

De vraag of iemand groot of klein is, of groot of klein gaat worden, daar kun je kranten en praatprogramma’s mee vullen..  Het Rad van Fortuin van onze wereld zal wild blijven ronddraaien tot de jongste dag.  

Maar God kijkt met andere ogen. Is Johannes de Doper een groot man? Ja zegt Jezus. Sterker nog:  Onder hen die uit vrouwen geboren zijn, is niemand opgestaan die groter is dan Johannes de Doper.

Het zal maar van je gezegd worden, daar ga je toch van naast je schoenen lopen! Maar toch is dat niet waar het om gaat, want: Niettemin is de kleinste in het Rijk der hemelen groter dan hij.

God kijkt met andere ogen naar de mensen, niet naar wat je allemaal gepresteerd hebt. God kijkt naar het hart van de mensen. Naar hun liefde, naar hun openheid naar God en de medemens. Daar hoef je geen diploma’s voor te hebben en geen enorm netwerk. Je kan groot zijn in Gods ogen als alles in je leven mislukt is, of als je ziek bent of lijkt dat alle kansen gemist zijn, en alle boten afgevaren. De wetenschap dat God zelf in de wereld zal komen als klein en weerloos kind mag ons leren met andere, betere ogen naar ons en andermans leven te kijken.

Laten we in deze advent opnieuw leren kijken, leren zien met de ogen van de Heer. Want wie klaar is voor het Koninkrijk is groter dan wie dan ook.

Amen.