Sunday 9 July 2017

Veertiende zondag in gewone tijd, jaar A



Broeders en zusters in Christus,

Zachtmoedigheid en nederigheid zijn niet altijd trekken die door de wereld worden gewaardeerd. Vaker dan niet hoor je – zeker als je nog in het werkende leven staat – dat je niet over je heen moet laten lopen, van je af moet bijten , indruk moet maken. Als je wat gedaan wilt krijgen, dan kun je niet al te zachtmoedig zijn. 

Dat is niet alleen maar iets van vandaag de dag. Ook vroeger werd nederigheid en zachtmoedigheid niet altijd gewaardeerd, zeker niet in de tijd waar Jezus in leefde, of in de eeuwen daarna. Zachtmoedigheid en nederigheid worden dan niet alleen verward met zwakte, maar ook – als een houding die misschien wel geschikt is voor lieve mensen, maar niet voor mensen die wat gedaan willen krijgen in de wereld. 

Jezus’ oproep tot zachtmoedigheid wordt dan zelfs iets waar we ons voor gaan schamen. Dat hebben veel mensen gedaan. Of ze leveren wel lippendienst aan het idee, terwijl men ook zegt: dat is allemaal heel mooi, maar er is zoveel kwaad in de wereld, daar moet je strijd tegen voeren. Zachtmoedig, dat ben je maar in je eigen tijd. Déze tijd vraagt om daden. Misschien wel harde daden. Alleen zo kan het goede in de wereld doorbreken!

Geconfronteerd met het harde feit van onrechtvaardigheid is nederigheid en zachtmoedigheid het eerste wat de deur uitgaat. We zien het al kort na het leven van Jezus. De joodse nationalisten, de zeloten, verwerpen het voorbeeld van Jezus en nemen de wapens op tegen de wrede Romeinse bezetter. Christendom, dat is veel te passief! Jezus, zal ongetwijfeld een fijne man geweest zijn, maar deze duistere tijden vragen om een sterke man. Ze hebben toen hun sterke man gevonden, en samen met die sterke man zijn ze ten onder gegaan, en heel Jeruzalem met hen. 

En christenen? Die zijn er nog steeds.

Een paar eeuwen later  zien we hetzelfde weer terug, er is een mooie tekening uit de islamitische traditie waarin Jezus en Mohammed samen zijn afgebeeld. Jezus rijdt op een ezel, hij is een goede, heilige profeet van God, iemand die mensen de weg naar God wees. Maar Mohammed rijdt op een kameel. Want als je wat gedaan wilt krijgen in de wereld, tegen onrecht wilt strijden, dan heb je niet veel aan een ezel! Daarom staat, in de islamitische visie, Mohammed hoger dan Jezus. Jezus was dan wel zachtmoedig, maar Mohammed bedwong heidenen en kwaadwillende vijanden en veroverde een heel land. Is dat geen hogere roeping? 

Nee. Dat is geen hogere roeping.  

En ook vandaag, zelfs deze week, zijn er weer honderden mensen geweest die hebben gezegd: wij gaan niet werkeloos toezien terwijl de wereld de verkeerde kant opgaat, terwijl de machthebbers van de G20 over ons gaan beslissen. Wij komen in actie! In Hamburg! Vanochtend was men nog bezig met puinruimen. Tientallen vernielde winkels, vele uitgebrande auto’s, honderden gewonde agenten. En is de rechtvaardige wereld een stap dichterbij gekomen? 

Nee. Dat is zij niet. Zij is misschien wel verder weg dan ooit. 

Lieve mensen, we gaan altijd te maken hebben met kwaad en onrecht, en we móeten ons inzetten voor wat goed is, voor de waarheid en voor rechtvaardigheid. Maar we kunnen dit niet doen op de manier zoals de wereld het ons voordoet. Het christendom is geen ideologie, de paus is uiteindelijk geen politicus, en wij kunnen niet – en mogen niet – de macht grijpen om anderen te dwingen goed te zijn. Zo gauw je een greep naar de macht doet om het Evangelie te verwerkelijken, heb je al iets wezenlijks verloren. 

Je kan alleen maar vooraan staan, als je anderen ten dienste wilt zijn. Wie de eerste wil zijn, moet dienstbaar zijn aan iedereen, zo staat dat in het Evangelie.  Zo mogen we ook – met vallen en opstaan – proberen in het leven te staan. 

Niet door onze eigen wil proberen door te voeren, maar door te werken voor het welzijn van alle mensen om ons heen. 

Niet uit trots of eerzucht, en zelfs niet alleen maar vanuit onze eigen talenten en prestaties, maar naar het voorbeeld van Hem die ons eerst heeft aangezien en ons vraagt Hem na te volgen, te leven naar zijn voorbeeld. Goed te zijn en goed te doen in een geest van zachtmoedigheid en vrede.

Amen.