Het Zegel van de Liefde

Broeders en zusters in Christus, beste mensen thuis

Wat mooi dat we weer bij elkaar kunnen zijn. Nu nog in een klein gezelschap en zonder dat er communie uitgereikt kan worden. Volgende week weer mèt communie hopelijk en vanaf 1 juli kunnen we weer in een meer gebruikelijke omvang samen vieren. Maar ik ben gelukkig om u hier weer te kunnen ontmoeten. Het is een grote opluchting elkaar na bange maanden weer gezond en wel te kunnen zien.  

Hopelijk zet de positieve ontwikkeling zich voort. Daar hopen we op.

Vandaag vieren we het Hoogfeest van de Drie-Eenheid. Dat klinkt altijd heel erg ingewikkeld. Toen ik net gewijd was dacht ik op Drievuldigheidszondag de zaak eens uit te leggen met een fidget-spinner, zo`n stukje speelgoed dat nu al weer vergeten is. Omdat ik net gewijd was bleef iedereen heel vriendelijk knikken. Ik weet alleen niet of mijn inzet toen heel erg veel heeft uitgemaakt.. 

Nu doen we het maar anders. Ik zal u de fidget-spinner bewaren. 

De Drie-Eenheid zo zeggen mensen, dat is een groot mysterie. Maar wel een uitnodigend mysterie, we mogen God als  Drie-Eenheid leren kennen! En als we iemand willen leren kennen, kijken we in de eerste plaats kijken naar wat iemand doet. Met God is dat niet anders. En al in de eerste bladzijden van de Bijbel zien we die Drie-Ene God scheppend en handelend optreden. 

Op de zesde dag als God de mensen schept zien we iets bijzonders in de tekst. Een meervoudsvorm. Laat ons mensen maken naar ons beeld en gelijkenis, zegt God. In de christelijke traditie is dat altijd gelezen als een voorafschaduwing van de Drie-eenheid die later helemaal geopenbaard zal worden. 

De mens is dus niet alleen maar het werk van God de Vader, van een almachtige Scheppergod die op onmetelijke afstand van ons zijn onnavolgbare raadsbesluiten over het hele universum uitstort, maar is een gemeenschap in zichzelf – een drie-in-één- die bijeengehouden wordt door de kracht van de Liefde, de Heilige Geest. 

God is niet alleen maar almacht, God is verbondenheid, en omdat mensen naar het beeld en gelijkenis van die verbondenheid gemaakt zijn dragen wij die tekenen van verbondenheid met ons mee.

Wij zijn als mensen op drie manieren door de Drie-Eenheid verbonden. 

Wij zijn verbonden met onszelf. Dat is een belangrijk begin. Wij dragen het stempel van de Drie-eenheid. Wij dragen een veelheid aan capaciteiten en vaardigheden in ons mee, die alleen tot bloei kunnen komen als ze een authentiek geheel zijn. Augustinus, de grote kerkvader uit de Vijfde Eeuw zei: de menselijke ziel bestaat net als de Drie-eenheid uit drie delen, de herinnering, het begrip en de wil. Als die drie niet samenwerken komt er van ons leven niets terecht. Maar als we verbonden zijn met het verhaal van ons leven – de herinnering – goed begrijpen wat we moeten doen en ook de wil hebben om dat inzicht door te zetten, dán komen we als mens werkelijk tot ons recht. Als we onszelf niet meer respecteren, of alleen nog maar  bezig zijn met vroeger, of ons opsluiten in de ivoren toren van onze intelligentie, of ons verliezen in allerlei ongerichte activiteiten, dan verliezen we onszelf.

Wij zijn verbonden met alle mensen om ons heen

We kunnen niet verbonden zijn met onszelf als we niet verbonden zijn met onze naaste. Als de Heer zegt dat wij onze naaste moeten liefhebben als onszelf – zegt Hij dat met zoveel woorden. Wij kunnen geen goed leven leiden als we niet leven in verbondenheid met anderen, in het gezin, de familie, de kerk, verenigingen waar we bij horen, de politieke gemeenschappen waar we deel van uitmaken en tenslotte de hele mensheid. 

Als iedereen het zegel van de Drie-eenheid met zich mee draagt zijn wij ook met iedereen verbonden. Niet met iedereen op dezelfde manier, dat spreekt voor zich, maar toch als onontkenbare realiteit. We mogen dus nooit tegen een ander zeggen: jij mag niet bestaan, jouw leven doet er niet toe. 

Maar als we in deze dagen als we het journaal aanzetten, en je zou haast benauwd zijn om dat te doen, en we zien de verschrikkelijke beelden uit bijvoorbeeld de Verenigde Staten dan zien we hoe makkelijk dat gezegd kan worden. Of gedacht. Of er naar gehandeld. Je kan een samenleving niet met geweld bijeenhouden. In een samenleving die niet is gebouwd op wederzijds respect, op erkenning, ontaardt het leven in een strijd van allen tegen allen. Dan zijn er alleen maar verliezers. 

Het leven en de waardigheid van de ander ontkennen, dat gebeurt niet alleen maar ver weg in de Verenigde Staten, maar ook hier. Als mensen bijvoorbeeld zeggen dat we niets moeten doen voor vluchtelingenkinderen, of dat ouderen en zwakkeren niet meer beschermd mogen worden tegen het coronavirus omdat dat maar lastig en vervelend is. 

Of erger nog, als de overheid daar naar handelt, en net doen alsof kwetsbare mensen in bijvoorbeeld de verzorgingstehuizen niet meer bestaan. Het is de opdracht van alle dag om het samen-leven te leren. De wereld is geen pretpark waar alleen jonge en gezonde mensen met een maatschappelijk aanvaard uiterlijk en voldoende bestedingsruimte mogen komen. 

In de woorden van de wijze Amerikaanse dominee Martin Luther King: “Wij moeten leren samenleven als broeders, of samen als dwazen ten onder gaan.” Het bestaansrecht van de ander ontkennen is een zonde, en zonde vernietigt de mens en het menselijke samenleven. Deze dagen zijn een waarschuwing  voor ons allemaal. Ik hoop oprecht dat we als land die lessen leren. Want het leven kan zo mooi zijn als iedereen naar elkaar omkijkt.

Tenslotte: Wij zijn verbonden met God. 

Als wij verbonden zijn met onszelf, en onze naaste, dán kunnen wij ook verbonden zijn met God. De apostel Johannes schrijft: “Als iemand zegt dat hij God liefheeft, terwijl hij zijn broeder haat, is hij een leugenaar. Want als hij zijn broeder die hij ziet niet liefheeft, kan hij God niet liefhebben die hij nooit heeft gezien.” (1 Joh. 4:20) . Broeders en zusters, de Liefde is niet los verkrijgbaar. 

God geeft ons het vermogen, de kans, om zijn kinderen te worden door vanuit het voorbeeld van Jezus Christus te leven. Zo worden wij wat wij zijn, mensen die uitgenodigd worden antwoord te geven op de roeping die bij de Schepping in hun hart is gegrift: en zo opgenomen worden in die Goddelijke eenheid, het Goddelijke samenleven van Vader, Zoon en Heilige Geest. De Drie-eenheid die alles in de hemel en op aarde bijeenhoudt door de band van de Liefde.

Amen.

Opdracht en Kracht

Broeders en zusters, beste mensen thuis. 

Een tijdje geleden kreeg ik een stembiljet in de bus. Een stembiljet voor de priesterraad. Dat is een raad die advies geeft aan de bisschop als hij moeilijke keuzes moet maken.

Bij dat stembiljet zat een overzicht van zo`n beetje álle priesters die in het bisdom werken. Als je dan die lijst doorloopt, naam voor naam, is één ding heel erg duidelijk: de katholieke kerk in dit bisdom is écht een wereldkerk! Er zijn hier priesters uit alle continenten. Uit Europa, Nederland, of andere Europese landen. Uit Amerika, Afrika, Azië, en er is zelfs een priester uit Nieuw-Zeeland! Dit zijn priesters van het bisdom, die hier lange tijd zijn, en ook missionarissen die hier een aantal jaren werken voor ze weer verder trekken, naar steeds andere landen.  

En niet alleen priesters komen overal vandaan! Als we om ons heen kijken zien we ook dat katholieke  gelovigen steeds vaker een internationale achtergrond hebben. Nederlandse gelovigen zitten binnenkort weer naast parochianen uit Italië, Polen of Vietnam. En als je daar over nadenkt kun je zien hoe bijzonder dat is.

Zeker in een tijd waarin mensen steeds meer langs elkaar heen leven, steeds vaker alleen contact hebben met mensen met dezelfde economische achtergrond, of onderwijsniveau. En wat een belangrijk getuigenis in een wereld waarin mensen tegen elkaar worden opgezet en afgerekend op hun afkomst, leeftijd, taal, huidskleur, en economische status.

Het feest van Pinksteren draait om zo`n getuigenis. De Heilige Geest vervult de leerlingen van Jezus en geeft hen de kracht om alle talen te spreken en te verstaan. Dan moeten we niet alleen maar denken aan Nederlands en Engels en Spaans. Maar ook de talen van het hart. De taal van de vreugde voor gelukkige mensen, maar ook de taal van verdriet als het leven tegen zit. De taal van geloof, de taal van de waarheid die in ons leeft, en ook de taal van nabijheid voor wie eenzaam is, en zich geïsoleerd voelt. En de taal van hoop in tijden waarin het leven moeilijk is. 

Deze opdracht die de leerlingen van Jezus vergezelt kent natuurlijk ook zijn beperking. Het spreken van al die talen is ook een leren spreken van al die talen. En zoals dat gaat wanneer je een nieuwe taal leert: dat duurt een hele tijd, en later - hoe goed je ook de grammatica kent en hoe groot je  woordenschat ook wordt - het kan altijd nog wat beter. 

Elk jaar kun je weer nieuwe vorderingen maken in al die talen. En daar gaat het om. De Geest vervult de leerlingen en de Geest geeft daarmee zowel een opdracht en kracht aan de leerlingen. Om die talen steeds vloeiender te leren spreken.

De Geest die kracht geeft maakt ook ruimte voor nieuwe wegen in een nieuwe tijd. Elke keer als we een verandering doormaken hebben we de Geest nodig om die bocht te kunnen nemen. Net zoals talen veranderen - er komen steeds nieuwe woorden en uitdrukkingen bij! - zo verandert ook onze tijd.

En vandaag, deze Pinksterzondag, we staan op de drempel van een nieuw tijdperk: Mgr. Punt, onze bisschop mag na bijna 22 jaar leiding te hebben gegeven aan het Bisdom Haarlem-Amsterdam, van paus Franciscus met emeritaat gaan. Mgr. Hendriks volgt hem morgen officieel op. Om 12:00 kunt u op de website van de kathedraal – via “Kathedraal TV” naar de speciale mis kijken waarin Mgr. Hendriks de bisschopszetel in zal nemen. Zeer aanbevolen.  Om 15:00 is dan een persconferentie waarop ook de nieuwe legerbisschop bekend zal worden gemaakt.

Hoe dan ook, de komende tijd wordt ook weer spannend. Hoe zal het allemaal gaan met ons bisdom, onze kerk in Noord-Holland en Zuid-Flevoland? We gaan het meemaken. 

Maar niet voordat we gebeden tot de Heilige Geest, dat hij onze nieuwe bisschop Jan en ook onszelf de kracht geeft om Zijn opdracht waar te kunnen maken: om ons de kracht te geven te getuigen van de waarheid in alle talen van het hart. 

Kom, Heilige Geest,
vervul de harten van uw gelovigen
en ontsteek in hen het vuur van uw liefde.
Zend uw Geest uit en alles zal herschapen worden.
- En Gij zult het aanschijn van de aarde vernieuwen.

Amen.

Geen Cruiseschip Maar Veldhospitaal

Evangelie (Joh. 17,1-11a)

In die tijd sloeg Jezus zijn ogen ten hemel en zei:
“Vader, het uur is gekomen.
Verheerlijk uw Zoon, opdat de Zoon U verheerlijke.
Gij hebt Hem immers macht gegeven over alle mensen
om eeuwig leven te schenken aan allen, die Gij Hem gegeven hebt.
En dit is het eeuwige leven, dat zij U kennen,
de enige ware God en Hem die Gij hebt gezonden: Jezus Christus.
Ik heb U op aarde verheerlijkt
door het werk te volbrengen, dat Gij Mij hebt opgedragen te doen.
Gij, Vader, verheerlijk Mij thans bij Uzelf
en geef Mij de heerlijkheid,
die Ik bij U had eer de wereld bestond.
Ik heb uw Naam geopenbaard aan de mensen,
die Gij Mij uit de wereld gegeven hebt.
U behoorden ze toe;
Mij hebt Gij ze gegeven en zij hebben uw woord onderhouden.
Nu weten zij, dat al wat Gij Mij gegeven hebt, van U komt.
Want de boodschap, die Gij Mij hebt meegedeeld,
heb Ik hun meegedeeld,
en zij hebben ze aangenomen en naar waarheid erkend,
dat Ik van U ben uitgegaan,
en zij hebben geloofd, dat Gij Mij hebt gezonden.
Ik bid voor hen.
Niet voor de wereld bid Ik,
maar voor hen, die Gij Mij gegeven hebt, omdat zij U toebehoren.
Al het mijne is van U en het uwe is van Mij.
Zo ben Ik in hen verheerlijkt.
Ik blijf niet langer in de wereld, zij echter blijven in de wereld,
terwijl Ik naar U toe kom.”

Verkondiging:

Broeders en zusters, beste mensen thuis.

Het evangelie dat we vandaag lezen hoort bij een lange redevoering van Jezus, het is best een moeilijke tekst. Maar het gaat er over dat er twee geesten, we zouden ook kunnen zeggen twee machten of twee principes zijn waar we mee te maken hebben

De geest van eenheid en de geest van verdeeldheid.

De geest van eenheid moet bij de Kerk horen, want dat is de geest van God. De geest van verdeeldheid leeft in de wereld en doet het omgekeerde van wat God wil. Die geest zet mensen tegen elkaar op. Het is de geest die mensen er om bezorgd maakt of ze toch wel precies krijgen, tot op de gram afgemeten, waar we “recht” op zouden hebben. Het is de geest van angst voor anderen, die ook wel eens iets zouden kunnen krijgen wat jij wil hebben. 

Van die verdeeldheid hebben we de afgelopen weken veel kunnen zien, op radio en televisie. Daar waren weer veel mensen met meningen te zien en te horen die zich tekort gedaan voelden, en vooral vonden dat een ánder maar moest inschikken. 

Zo las ik gisteren dat alle veiligheidsmaatregelen onzin waren, zo zei een professor uit Amsterdam, want alleen oude en ongezonde mensen gaan er volgens hem aan dood. En die mensen zijn toch overbodig, want die kosten alleen maar geld. 

Verdeeldheid en egoïsme staan nooit ver van elkaar af, want als je vooral aan jezelf denkt dan zijn anderen maar een last of een bedreiging. Wie zo in het leven staat is een “kind van de wereld”, heeft de geest van de wereld aangenomen. 

U moet niet raar staan te kijken als zulke professors morgen weer iets anders zeggen want wie de geest van verdeeldheid omarmt raakt zelf ook verdeeld. Dan weet je ’s ochtends niet meer wat je ’s avonds in het praatprogramma vinden moet. 

Niks om jaloers op te zijn dus.

Onder de kinderen van het licht, het Volk van God, mag een andere Geest heersen. De Geest van Eenheid. Dat wil niet zeggen dat er nooit verdeeldheid is, maar wel dat als we die bemerken die áltijd pijn doet. Als we geen pijn meer voelen onder verdeeldheid dan zijn we kinderen van de wereld geworden, dus laten we vooral oplettend blijven!

Over de Geest van Eenheid kunnen we een paar dingen zeggen:

1.   De Geest van Eenheid houdt God en de mensen bij elkaar. Door de Heilige Geest kunnen we altijd dicht bij God blijven, kunnen we ontdekken wat zijn wil is voor ons leven. Door de Heilige Geest vinden we toegang tot wat de Bijbel ons wil zeggen en door de Heilige Geest zijn er de werkzame sacramenten van de Kerk die dé manier zijn waarop God zich nu aan de wereld meedeelt. Zonder die Geest van Eenheid zouden we maar verweesd rondlopen. Dan geloof je op maandag zus en op dinsdag zo. Dat biedt geen perspectief. Zo raak je opgesloten in jezelf.

2.   

          De Geest van Eenheid houdt de Kerk bij elkaar. Alle mensen die geraakt zijn door het verhaal van God en de mensen horen bij elkaar. Met al hun verschillen en waar ze ook wonen – of in welke eeuw – we hebben allemaal een band. Er kunnen soms stevige meningsverschillen zijn, maar haat, afkeer en afscheiding – dat heeft geen plaats onder ons. Er kunnen ook geen A- of B- parochianen zijn. Geen mensen waarvan we zeggen “jij bent jong en gezond, jij mag vooraan staan” en “u bent maar oud en ziek en ik heb geen tijd voor u”. Als we merken dat we dat toch doen moeten we ons weer richten op de Heilige Geest, en onze oren sluiten voor die geest van de wereld die toch weer is binnengesiepeld.

3.  

          De Geest van de Eenheid roept ons op om ons in te zetten voor de samenleving, om daar verdeeldheid te beperken en mensen tot eenheid en solidariteit op te roepen. De Kerk getuigt ervan dat álle mensen een onopgeefbare waardigheid hebben die losstaat van je achtergrond, je geloof, je geslacht of je leeftijd. De Kerk moet er op aandringen dat mensen dus ook niet afgeschreven mogen worden, dat verwondt namelijk de waardigheid van mensen.

Het is niet aan de Kerk om kandidaten op te stellen of verkiezingscampagnes te voeren. Maar de Kerk kan ook niet zeggen dat ze niks met de wereld te maken heeft of de wereld maar aan haar lot moet overlaten. Alsof wij als op een soort gezellig religieus cruiseschip naar de overkant kunnen varen, terwijl de landen waar je langsvaart allemaal in brand staan.

Broeders en zusters, wij zijn geen cruiseschip, wij zijn een veldhospitaal. Voor iedereen.

Laten we dus blijven geloven, hopen en liefhebben, dan kunnen we die Geest van Eenheid in ons sterker maken, en als we leven in de Geest van Eenheid worden we zelf ook authentieker, sterker in het geloof, sterker in de omgang met anderen. Dan gaat ook ons leven niet meer om ons eigen ikje draaien maar om iedereen met wie we in verbinding staan. Dan krijgen we kracht om ook in moeilijke tijden trouw te blijven aan onze roeping, om ons te verenigen met God, in de Kerk voor álle mensen.

Amen.

Mededeling

De bisschoppenconferentie in Nederland heeft een nieuw protocol opgesteld waarmee het kerkelijk leven langzaam weer kan worden opgestart.

De nieuwe regels maken het weer mogelijk dat vanaf 1 juni er weer in kleine kring -tot 30 personen – weer missen kunnen worden gevierd, en per 14 juni – Sacramentsdag – kan er weer communie worden uitgereikt. Dit zal nog niet op de ons bekende manier zijn omdat er veel voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen, maar het ís weer mogelijk. Gelukkig.

Als u wilt deelnemen aan een eucharistieviering moet u van te voren contact opnemen met het secretariaat zodat u op de bezoekerslijst kunt worden geplaatst. Dat is helaas tijdelijk nodig.

Het uitreiken van de communie zal er in het begin wat onwennig uitizien. De communie zal worden uitgereikt met een hostietang en met een beschermend schild tussen de priester en de gelovige.

Dat voelt erg ongemakkelijk. Maar het kunnen ontvangen van de Heer onder de gedaante van brood moet belangrijker zijn dan onze gehechtheid aan hoe de dingen tot afgelopen maart gingen.

De pastores en het parochiebestuur hopen op uw medewerking in deze kwetsbare tijd.

Dank u wel.