Het onbelangrijke onkruid

In die tijd hield Jezus de menigte deze gelijkenis voor:
“Het Rijk der hemelen gelijkt op een man,
die op zijn akker goed zaad had gezaaid;
maar terwijl de mensen sliepen, kwam zijn vijand, zaaide onkruid tussen de tarwe en ging heen.
Toen de halmen opgeschoten waren en vrucht hadden gezet,
was ook het onkruid te zien.
Nu gingen de knechten naar hun meester en zeiden hem:
Heer, ge hebt toch goed zaad op uw akker gezaaid? Hoe komt het dan dat er onkruid op staat?

Hij antwoordde hun:
Dat is het werk van een vijand.
De knechten zeiden tot hem:
Wilt ge dan dat we het bijeengaren?
Maar hij zei:
Neen, ik ben bang dat ge, wanneer ge het onkruid bijeengaart
de tarwe mee uittrekt.
Laat beide samen opgroeien tot de oogst,
en met de oogsttijd zal ik de maaiers zeggen:
Haalt eerst het onkruid bijeen
en bindt het in bussels om te verbranden;
maar slaat de tarwe op in mijn schuur.”

Een andere gelijkenis hield Jezus hun voor:
“Het Rijk der hemelen gelijkt op een mosterdzaadje,
dat iemand op zijn akkers zaaide.
Dat is wel het allerkleinste zaadje,
maar wanneer het is opgeschoten,
is het groter dan de andere tuingewassen;
het wordt een boom,
zodat de vogels in zijn takken komen nestelen.”

Nog een andere gelijkenis vertelde Jezus hun:
“Het Rijk der hemelen gelijkt op gist,
die een vrouw in drie maten bloem verwerkte,
totdat deze in hun geheel gegist waren.”

Dit alles sprak Jezus tot het volk in gelijkenissen
en zonder gelijkenissen leerde Hij hun niets,
opdat in vervulling zou gaan het door de profeet gesproken woord:
“Ik zal mijn mond openen in gelijkenissen,
Ik zal openbaren
wat verborgen is geweest vanaf de grondvesting der wereld.”

Toen liet Hij de menigte gaan en keerde naar huis terug.
Zijn leerlingen kwamen nu naar Hem toe en zeiden:

“Leg ons de gelijkenis uit van het onkruid op de akker.”

Hij gaf hun ten antwoord:
“Die het goede zaad zaait, is de Mensenzoon;
de akker is de wereld;
het goede zaad, dat zijn de kinderen van het Rijk;
het onkruid de kinderen van het kwaad,
en de vijand die het zaaide, is de duivel.
De oogst is het einde van de wereld
en de maaiers zijn de engelen.
Zoals nu het onkruid wordt bijeengebracht en in het vuur verbrand,
zo zal het ook gaan op het einde van de wereld.
De Mensenzoon zal zijn engelen uitzenden
en zij zullen uit zijn Rijk bijeenbrengen
allen, die tot zonde verleiden en ongerechtigheid bedrijven
om hen in de vuuroven te werpen,
waar geween zal zijn en tandengeknars.
Dan zullen de rechtvaardigen in het Koninkrijk van hun Vader
schitteren als de zon. 

Wie oren heeft, hij luistere.

Broeders en zusters, 

Stelt u zich eens voor u heeft een mooie nieuwe volkstuin in gebruik genomen. Zo`n fijne grote van tweehonderd vierkante meter. Wat een leuke hobby is dat, tuinieren! Het is goed voor de gezondheid om lekker in de tuin te werken en de verse groenten uit eigen tuin te eten. 

De voorpret is al de helft van het plezier!

Maar wanneer u alles in orde heeft gebracht en de slaplantjes en radijsjes hebt geplant komt er een slechterik voorbij die onkruid zaait. En uw heerlijke groenten en dat nare onkruid komen tegelijkertijd op. 

Weg voorpret! Wat ziet het er treurig uit…

En u hoort het gemopper al van uw mede-volkstuingebruikers. “Kijk eens naar dat rommeltje op dat veld, dat zie je zo, dát is geen echte tuinier. Díe doet maar wat! Hij maakt er een grote bende van! Bij de volgende volkstuinvergadering zullen we hem het vuur aan de schenen leggen”

Het zou genoeg zijn om de moed op te geven… 

Zo is het ook een beetje met de toestand in de wereld. We geloven in God die de wereld heeft gemaakt en die de wereld ook wil vullen met ál zijn goede gaven. Hij doet dat niet alleen omdat Hij dat leuk vindt maar óók omdat Hij wil dat mensen niks tekort komen. 

Maar als we om ons heen kijken zien we tussen alle goede dingen in het leven, liefde, geloof, zorg, aandacht, respect, zit zo ontzettend veel onkruid:

De gevaarlijke corona-ziekte die nog steeds rondgaat.

Onzekerheid en angst in de samenleving

Armoede

Conflicten en geweld

Onrecht en discriminatie

Ziekte, pijn, en ongelukken.

Eenzaamheid

Een verstoord kerkelijk leven. 

En als we naar al dat onkruid kijken is het makkelijk denken. “Als God dit allemaal gemaakt heeft, als dit echt de tuin van God is, dan heeft hij er een zooitje van gemaakt! Er klopt niks van! Moeten we met hem nog iets te maken hebben?” En je zou uit boosheid het goede niet meer zien omwille van het kwade. 

Dan zijn er drie dingen die je kan doen. Drie manieren om met wat in de tuin groeit te kunnen omgaan. 

Het eerste wat je kan doen is aanvallen!

Met man en macht gaan we op dat onkruid af en we hakken het aan mootjes! Die boze man moet niet denken dat hij aan onze tuin kan komen. Maar als je met man en macht probeert dat onkruid uit te rukken, beschadigen we ook de goede aanplant... 

Het onkruid in onze tuin is onvermijdelijk aanwezig. Zolang we leven gaat onze tuin er nooit helemaal  vrij van zijn. En als we het tóch zouden proberen beschadigen we ook wat goed is. In ons leven zit goed en kwaad door elkaar ineengevlochten. We worden er nooit helemaal vrij van.  

“De grens tussen goed en kwaad”, zei de bekende Russische schrijver Solzjenitsyn eens, “loopt dwars door het mensenhart heen”. 

Als je dus álle kwaad uit zou willen bannen, moet je je eigen hart doormidden scheuren.

U begrijpt wel broeders en zusters. Dat gaat niet.  

We zien het soms ook in de samenleving. Dat mensen een kwaad, een onkruid zien en daar dan zo boos om worden, en dat éne onkruid zo graag willen uitrukken dat ze niet meer zien hoeveel schade die goede bedoelingen aanrichten. “We mogen best wat radijsjes opofferen”, zeggen ze dan, “om dat onkruid maar een slag toe te brengen!”. Maar aan het eind van de rit staat er geen radijsplant meer in de grond en blijven we over met een kale vlakte. 

Als een dolleman het onkruid aanvallen, daar wordt de tuin van ons leven niet beter van. Dat is één.

Je kan ook nog een tweede weg inslaan. 

Je kan de tuin achterlaten en zeggen: “jammer van die tuin,  laat ik het maar overgeven aan het onkruid. Streep erdoor, nul voor de kantlijn. Ik geef niet meer om wat ik geplant heb. Ik ben zó teleurgesteld in mijn verwachtingen dat het voor mij niet meer hoeft! Ik laat mijn volkstuin achter! Tabee!”

Maar als u ook maar een beetje om de tuin geeft doet u dat niet. Hoe naar het er ook uitziet. Zo bent u niet opgevoed dat u bij het eerste beetje tegenslag uw hoofd laat hangen als een verlepte kasplant.

Zijn de goede gaven van het land, van de tuin niet eindeloos veel meer waard dan dat onkruid? De zaak is toch niet reddeloos verloren? 

Zo komen we op de de derde mogelijkheid.

En als u en ik het niet opgeven, dan geeft God nog minder op.

In Johannes 5:17 zegt Jezus “Mijn Vader werkt ononderbroken, Hij gaat maar door, en ik ook”

Als wij de moed kunnen vinden om door te gaan in moeilijke situaties, dan zal God zeker doorgaan. Hij sterkt ons. 

Jezus zegt ook in het Evangelie hoe God dat doet. Hij blijft zorgen voor alle goede planten en zorgt ervoor dat het onkruid ze niet helemaal overwoekerd, en Hij blijft werken tot het oogsttijd is. 

Zo mogen wij ook in het leven staan. We zorgen voor alles wat goed en kwetsbaar is om ons heen. We zorgen voor onze naasten, dichtbij en ver weg, we zorgen voor onze relatie met God, en voor alle goede dingen waar wij verantwoordelijk voor zijn. Al die goede dingen omringen we met zorg, als was het de belangrijke aanplant in de tuin van ons leven. We zorgen dat het  niet wordt overwoekerd  door  onkruid!  Het is belangrijk dat we daar elke dag opnieuw voor blijven zorgen. 

Onkruid zal er altijd zijn, klopt, maar het is maar onkruid. Het moet ons niet afleiden van wat er werkelijk toe doet. 

Wanneer het oogsttijd is heeft u dan een mooie opbrengst,  frisse kroppen sla en heerlijke radijs. 

Het onkruid? Dat gaat niet mee de keuken in. Als u eenmaal samen aan tafel zit voor het grote feestmaal denkt u er niet eens meer aan. Het onkruid is vergeten. 

Mogen we dus zo altijd de moed blijven houden in het leven, wetende dat God ons altijd zal helpen terwijl wij uitzien naar de oogst. 

Amen.

Je gaat het zien als je het doorhebt

Broeders en zusters.

Het is u misschien wel eens overkomen dat u een boek herleest uit uw jeugd. Misschien wel een boek dat  u voor de leeslijst moest lezen en waar u toen de schouders over ophaalde. Nu slaat u het weer open als en als u het herleest denkt u opeens: wat een bijzonder boek is dit! Waarom zag ik dat al die jaren geleden niet in? En al die wijze lessen die er in staan, die zag ik dertig, veertig jaar geleden niet! 

Zoals dat in het klein kan gaan met boeken zo kan dat ook in het groot met het geloof gaan. Met de verhalen uit de Bijbel bijvoorbeeld. We kunnen dan zeggen: ik begrijp er niets van, wat God bedoelt. Maar dan, jaren later en met veel meer levenservaring, kijken we terug en zeggen: “nu valt het kwartje. Nu weet ik wat dit betekent, wie God voor mij en andere mensen is en wat  Hij ons wil zeggen. Eerst zag ik het niet, ik was er niet klaar voor, maar nu, nu zie ik het. 

Zo gaat het vaker in het leven. In de woorden van een andere “JC”: je gaat het pas zien als je het door hebt . 

Helaas, of gelukkig, komen we nooit op het punt dat we altijd alles zullen begrijpen wat de Heer ons in de Bijbel zegt. Zelfs de allerslimste Bijbelwetenschappers en de mensen met het diepste, meest gewortelde geloof, staan toch ook nog wel eens met hun ogen te knipperen hier en daar.

Ik denk toch dat dat niet erg is, het is goed dat we niet alles begrijpen, anders denken we nog dat wij God in onze achterzak hebben, en dat is geen hele eerbiedige gedachte. 

Maar toch: het is moeilijk om er mee om te gaan dat er mensen zijn, best veel mensen zijn, die wat wij wél zien, wél begrijpen zelf níet zien. Zelfs niet een beetje. 

We hebben het prachtige verhaal van Jezus Christus, die mens is geworden om alle mensen te redden van de zonde en de dood, we hebben de Bijbel, die grote bibliotheek vol verhalen over God en mens. 

We hebben tweeduizend jaar christelijke cultuur, we hebben de Kerk en de sacramenten die onze ziel levend maken, we hebben de Paus die zoveel wijze lessen voor ons heeft, we hebben Maria, de Moeder van God en talloze heiligen in de Hemel die onze voorspreker zijn, en toch zijn er mensen die zeggen: daar moeten we niks van weten.

Of erger nog, ze denken of zeggen: weg ermee.

Dat is niet iets nieuws: als mensen zeggen “dat is nu eenmaal de moderne tijd, met internet en wetenschap en enzovoorts” dan is dat niet zo. Dat is altijd al zo geweest.

Daar lezen we over in het evangelie van vandaag in de parabel van de Zaaier, of eigenlijk liever, de parabel van de Akkers, want daar gaat het verhaal eigenlijk over - in welke grond valt het woord van God? Is die akker daar wel klaar voor? 

Jezus brengt goed nieuws aan de mensen om hem heen, en toch zijn er veel mensen die Jezus en zijn woorden afwijzen. Hij vertelt deze parabel om aan de leerlingen uit te leggen hoe dat nou kan. Is het Woord van God niet sterk genoeg? Klopt er iets niet aan Jezus of wat hij te zeggen heeft? 

Er lijkt een tweedeling te zijn in de menselijke reactie op Gods geheimen. Er zijn er aan, zegt het Evangelie, “het gegeven is de Geheimen van het Rijk der Hemelen te kennen” en aan wie “het niet gegeven is”. 

De parabel spreekt dit ook uit en legt uit hoe dat komt, waarom het Goede Nieuws, het Evangelie, geen vrucht lijkt te dragen. Omdat het geloof geen wortel kan schieten bijvoorbeeld, of het beetje geloof wat er is overschaduwd wordt door alle zorgen van de wereld. 

Ze zijn er niet klaar voor. Er moet nog één en ander gebeuren. Sommige mensen hebben het nu te slecht om het Goede Nieuws te kunnen horen. De pijn moet eerst zakken, een plek krijgen, dan is er pas ruimte voor groei. Anderen hebben het juist te goed. Gods goede nieuws dringt niet meer door tussen alle winkelcatalogi en beursberichten. Maar ook daar kan nog van alles gebeuren wat voor nieuwe openingen kan zorgen. De wereld is immers onderworpen aan een “zinloos bestaan” en meer dingen van de wereld ophopen kan ons leven niet zinniger maken. 

Maar dat ga je pas zien als je het doorhebt.

En wanneer je het doorhebt, dan ga je er ook wat mee doen. Geloof in het evangelie is niet een soort passief weten, maar een kennis die je nieuw maakt en die je leven richting geeft. Je leven wordt er volledig anders van ook al blijf je dezelfde baan houden, blijf je lid van dezelfde familie en zie je nog steeds dezelfde mensen om je heen.

En je zal vrucht dragen, de zin die je dan in het leven vindt – de zin die God aan het leven gegeven heeft , zal je dan ook kunnen doorgeven aan anderen.

Aan dertig mensen, zestig mensen, misschien wel honderd mensen.

Als we tenslotte een tijd geen zin zien, onze wortels niet diep genoeg lijken te gaan, het dor en droog wordt om ons heen, moeten we niet wanhopen. Gods woord en Gods belofte bereiken altijd hun doel. Wat we eerst niet zagen, niet snapten, niet geloofden, kun je later wel zien, wel snappen, wel geloven.

Als wij ons voor Gods Woord open stellen geeft God ons ook de diepere wortels en vruchtbare grond.

Opdat we vrucht mogen blijven dragen.

Amen.

Vakantie met God

In die tijd sprak Jezus:
“Ik prijs U, Vader, Heer van hemel en aarde,
omdat Gij deze dingen verborgen gehouden hebt voor wijzen en verstandigen,
maar ze hebt geopenbaard aan kinderen.
Ja, Vader, zo heeft het U behaagd.
Alles is Mij door mijn Vader in handen gegeven. Niemand kent de Zoon, tenzij de Vader,
en niemand kent de Vader, tenzij de Zoon
en hij aan wie de Zoon Hem wil openbaren.
Komt allen tot Mij,
die uitgeput zijt en onder lasten gebukt,
en Ik zal u rust en verlichting schenken.
Neemt mijn juk op uw schouders en leert van Mij:
Ik ben zachtmoedig en nederig van hart;
en gij zult rust vinden voor uw zielen,
want mijn juk is zacht en mijn last is licht.”

Broeders en zusters, 

Wat een goede, sterke woorden horen we vandaag. “Komt allen tot mij die uitgeput zijt en onder lasten gebukt en Ik zal u rust en verlichting schenken.”. We staan voor de drempel van de grote vakantie en we hopen in de zomer te vinden wat we in de voorgaande maanden niet vonden; wat rust en verlichting. 

Het woord “vakantie” betekent dan ook dat je iets vrij maakt, iets beschikbaar maakt. Onbezet. Op de abdij van Egmond hier in de buurt staan de woorden “Vacare Deo” geschreven, dat betekent je “vrij maken voor God”. Pas als we uitputtende lasten neer kunnen leggen vinden we rust en verlichting. Vinden we God. 

Zo is het vaak in het mensenleven dat we denken dat alles van waarde een onmetelijke hoeveelheid vermoeiende inzet moet kosten. Dat is ook een beetje het refrein van deze tijd. Iedereen is zelf verantwoordelijk voor zijn geluk en gezondheid en succes, en als het tegen zit mag je naar niets of niemand wijzen, behalve naar jezelf. Had je maar nòg harder moeten werken! 

 Het christendom leert ons dat we genade en vergeving juist níet ontvangen omdat we er zo hard voor gewerkt hebben. Sterker nog, hoe harder je daarvoor gaat werken, des te meer extreme verplichtingen je jezelf oplegt om dat te verdienen hoe minder je er van zal zien. 

Als je gelooft dat genade, vergeving, leven met God afhangt van hoe slim, sterk en energiek je bent sluit je je ogen voor de waarheid: namelijk dat alles wat werkelijk goed is een gave is die wij om niet ontvangen. 

Als je je dat realiseert, verandert je leven. Dan wordt je verhouding met God en de mensen om je heen niet een verhouding tussen baas en werknemer of een relatie van voor-wat-hoort-wat , maar ontstaat een gemeenschap waarin er openheid kan zijn, waarin mensen er eenvoudigweg voor elkaar durven zijn. Het is misschien niet het meest grandioze, wereldschokkende inzicht maar als we er naar leven verandert het van alles, ook als je dagelijkse leven hetzelfde blijft.

Je mag nog steeds druk bezig zijn met de zorgen van alle dag, maar je weet dat niet alles van je af hoeft te hangen. 

Je kan geven zonder elke dag iets terug te verwachten, de rechterhand mag geven zonder dat de linkerhand het weet

Je mag vrij ontvangen wat anderen je willen geven zonder dat jezelf daar minder om hoeft te voelen. 

Je bent vrij om dankbaarheid te voelen  voor alles wat je zo ontvangen hebt

Tenslotte ben je vrij om een ander te geven wat nodig is, zonder angst of je er wel genoeg voor terugkrijgt of niet. 

Heel veel dingen in het leven blijven dan hetzelfde. Familie, vrienden, onze baan of onze vrijwilligerstaken. We hoeven niet per sé kluizenaar te worden, of de hele dag met een spandoek rond te lopen , voor dit of tegen dat. We hoeven niet per se een ingewikkeld dieet te volgen of moeilijke rituelen te voltrekken waarbij je geen woord verkeerd mag uitspreken….. En toch wordt alles anders. 

Maar toch wordt alles anders. 

De Japanners hebben een uitdrukking, en ik denk dat die hier ook van toepassing is. 

Voor de verlichting, hout hakken en waterhalen

Na de verlichting, hout hakken en waterhalen 

Hout hakken en waterhalen - de plicht van het dagelijks leven - is onontkoombaar. Maar de instelling waarmee je hout hakt en waterhaalt maakt alle verschil tussen een ondragelijke en een lichte last.  

Als we de eindeloze verplichtingen die we onszelf opleggen, die ons zwaar op de schouders liggen en ons zelfs in de blubber kunnen drukken - afgeven bij de Heer – die alles al gedragen heeft – dan kunnen we op pad naar dat rijk van vrijheid, waar rust is en verlichting. Een lichte last. 

Vakantie met God. 

Amen.