Broeders en
zusters in Christus,
Zachtmoedigheid
en nederigheid zijn niet altijd trekken die door de wereld worden gewaardeerd.
Vaker dan niet hoor je – zeker als je nog in het werkende leven staat – dat je
niet over je heen moet laten lopen, van je af moet bijten , indruk moet maken.
Als je wat gedaan wilt krijgen, dan kun je niet al te zachtmoedig zijn.
Dat is niet
alleen maar iets van vandaag de dag. Ook vroeger werd nederigheid en zachtmoedigheid
niet altijd gewaardeerd, zeker niet in de tijd waar Jezus in leefde, of in de
eeuwen daarna. Zachtmoedigheid en nederigheid worden dan niet alleen verward
met zwakte, maar ook – als een houding die misschien wel geschikt is voor lieve
mensen, maar niet voor mensen die wat gedaan
willen krijgen in de wereld.
Jezus’
oproep tot zachtmoedigheid wordt dan zelfs iets waar we ons voor gaan schamen.
Dat hebben veel mensen gedaan. Of ze leveren wel lippendienst aan het idee,
terwijl men ook zegt: dat is allemaal heel mooi, maar er is zoveel kwaad in de
wereld, daar moet je strijd tegen voeren. Zachtmoedig, dat ben je maar in je
eigen tijd. Déze tijd vraagt om daden. Misschien wel harde daden. Alleen zo kan
het goede in de wereld doorbreken!
Geconfronteerd
met het harde feit van onrechtvaardigheid is nederigheid en zachtmoedigheid het
eerste wat de deur uitgaat. We zien het al kort na het leven van Jezus. De joodse
nationalisten, de zeloten, verwerpen het
voorbeeld van Jezus en nemen de wapens op tegen de wrede Romeinse bezetter.
Christendom, dat is veel te passief! Jezus, zal ongetwijfeld een fijne man
geweest zijn, maar deze duistere tijden vragen om een sterke man. Ze hebben toen hun sterke man gevonden, en samen met
die sterke man zijn ze ten onder gegaan, en heel Jeruzalem met hen.
En
christenen? Die zijn er nog steeds.
Een paar
eeuwen later zien we hetzelfde weer
terug, er is een mooie tekening uit de islamitische traditie waarin Jezus en
Mohammed samen zijn afgebeeld. Jezus rijdt op een ezel, hij is een goede,
heilige profeet van God, iemand die mensen de weg naar God wees. Maar Mohammed
rijdt op een kameel. Want als je wat gedaan wilt krijgen in de wereld, tegen
onrecht wilt strijden, dan heb je niet veel aan een ezel! Daarom staat, in de
islamitische visie, Mohammed hoger dan Jezus. Jezus was dan wel zachtmoedig,
maar Mohammed bedwong heidenen en kwaadwillende vijanden en veroverde een heel
land. Is dat geen hogere roeping?
Nee. Dat is
geen hogere roeping.
En ook
vandaag, zelfs deze week, zijn er weer honderden mensen geweest die hebben
gezegd: wij gaan niet werkeloos toezien terwijl de wereld de verkeerde kant
opgaat, terwijl de machthebbers van de G20 over ons gaan beslissen. Wij komen
in actie! In Hamburg! Vanochtend was men nog bezig met puinruimen. Tientallen
vernielde winkels, vele uitgebrande auto’s, honderden gewonde agenten. En is de
rechtvaardige wereld een stap dichterbij gekomen?
Nee. Dat is
zij niet. Zij is misschien wel verder weg dan ooit.
Lieve
mensen, we gaan altijd te maken hebben met kwaad en onrecht, en we móeten ons inzetten
voor wat goed is, voor de waarheid en voor rechtvaardigheid. Maar we kunnen dit
niet doen op de manier zoals de wereld het ons voordoet. Het christendom is
geen ideologie, de paus is uiteindelijk geen politicus, en wij kunnen niet – en
mogen niet – de macht grijpen om anderen te dwingen goed te zijn. Zo gauw je
een greep naar de macht doet om het Evangelie te verwerkelijken, heb je al iets
wezenlijks verloren.
Je kan
alleen maar vooraan staan, als je anderen ten dienste wilt zijn. Wie de eerste
wil zijn, moet dienstbaar zijn aan iedereen, zo staat dat in het Evangelie. Zo mogen we ook – met vallen en opstaan –
proberen in het leven te staan.
Niet door onze
eigen wil proberen door te voeren, maar door te werken voor het welzijn van
alle mensen om ons heen.
Niet uit
trots of eerzucht, en zelfs niet alleen maar vanuit onze eigen talenten en
prestaties, maar naar het voorbeeld van Hem die ons eerst heeft aangezien en
ons vraagt Hem na te volgen, te leven naar zijn voorbeeld. Goed te zijn en goed
te doen in een geest van zachtmoedigheid en vrede.
Amen.
